De Nijl.
Stel je voor.
De langste rivier op aarde. En je wil er overheen met een trein. Als je dan geen spoorbrug hebt, wordt het lastig. Dat vonden de Egyptenaren in ieder geval. Daarom schrijven ze in 1889 een wedstrijd uit voor een brug bij Embabeh.
Ingenieurs uit heel Europa willen de aanbesteding winnen. De 34-jarige Jacobus de Koning uit Nijmegen ook. Hij stapt meteen op de trein naar Caïro.
Aan de oever van de Nijl houdt De Koning dagenlang de waterstanden bij. Hij noteert ze met potlood op lijntjespapier en maakt in juni 1889 een paar schetsen van mogelijke brugpijlers.
Ingenieur Jacobus de Koning (1855-1906)
(Archief Haskoning)
September 2020
Royal HaskoningDHV is 139 jaar. Ik onderzoek de geschiedenis voor het feest in 2021.
'Zullen we onze schilderijen dan maar weggooien?', zegt de directeur. Hij wijst naar de muur achter zich. Omdat we middenin de epidemie zitten, werken we via Teams. Ik zie iets donkers op mijn scherm en vermoed dat het de brug bij Embabeh is, daar aan dat spijkertje.
Zo diplomatiek mogelijk kijk ik in de camera van mijn laptop.
Ingepakt schilderijtje: de brug rond 2013 en De Konings tekening uit 1889
(Haskoning)
Het schilderij
Heel goede relaties krijgen een schilderijtje met de brug erop. Al jaren. Hij staat symbool voor zeer vroeg internationaal samenwerken. Bovendien heeft ingenieur De Koning hem zélf ontworpen.
'Onze brug is nog steeds in gebruik', meldt het jongste gedenkboek van Royal Haskoning trots. Op de foto's staan klinknagels in full-color. De kenner weet: een 19e-eeuwse brug in de 21ste-eeuwse zon. De liefhebber voelt: onze oprichter tekende dit. Ik aarzel: staat daar nou dat de brug pas na de Eerste Wereldoorlog gebouwd is?
Daar hebben ze dan wel erg lang over gedaan.
Ik ga op zoek naar een foto van de opening. Die vind ik niet.
Gelukkig is er de Nijl-almanak met alle Egyptische bruggen, uit 1916. De postbode legt het pakket voor me neer, op 1,5 meter afstand. Twee kilo, in leer gebonden. In het Arabisch. Natuurlijk.
Ik tel 25 Nijl-bruggen op ingeplakte zwart-wit foto's. Geen spoor van de brug bij Embabeh of van ingenieur De Koning. Ik slaap slecht.
Even denk ik hem gevonden te hebben. Het Franse tijdschrift l'Illustration publiceerde in 1892 een stukje over een brug bij Embabeh. Nog beter: er staat een kopergravure van de opening bij. Magnifique.
Feestelijke opening van de brug bij Embabeh in 1892
(Privécollectie)
Hoogwaardigheidsbekleders en een nieuwsgierige menigte met tulbanden op aan de oever van de Nijl, bij een brug. Er is één probleem: de brug ziet er totaal anders uit dan het ontwerp van De Koning.
In het archief bekijk ik zijn ontwerptekeningen opnieuw. Met zijn berekeningen en toelichtingen in het Frans, Duits en Engels. Nee, dit ontwerp staat niet op de kopergravure. Is het dan nooit gebouwd?
Een drieregelig krantenbericht geeft uitsluitsel: de aanbesteding is door een Franse partij gewonnen.
Exit De Koning.
Exit bedrijfstrots.
'Ja, gooi die schilderijen maar weg', antwoord ik.
***
Mijn onderzoek naar de Nijl-brug leidde tot het geschiedenisverhaal 'De Koning in Egypte'. Dat is, samen met 8 andere verhalen, te vinden in het boekShaping the future/De toekomst maken - 140 years/jaar Royal HaskoningDHV.
Lees hier meer over de aanpak en resultaten van het geschiedenisproject voor Haskoning.